Bursa'nın Gemlik ilçesinde 28 Kasım 1938 tarihinde temeli atılan Gemlik Sunğipek Fabrikası Cumhuriyet döneminin sembol kuruluşlarından biri olmuştu. Gemlik Belediye Başkanı Mehmet Uğur Sertaslan, sosyal medya hesabından bu günü hatırlatarak, tarihi bir paylaşımda bulundu.
BURSA (İGFA) - Bursa'da Gemlik Belediye Başkanı Mehmet Uğur Sertaslan, sosyal medya hesabından tarihi bir paylaşım yaptı.
Gemlik'in kalkınmasında ve sosyal hayatında büyük rol oynayan Suğnipek fabrikasının fotoğrafını paylaşan Başkan Sertaslan, fabrikanın temelinin 86 yıl önce bugün dönemin Başvekili İsmet İnönü ve İktisat Vekili Celal Bayar tarafından atıldığını hatırlattı.
GEMLİK SUĞNİPEK FABRİKASI'NIN TARİHÇESİ
1933-1937 yılları arasında uygulanan "Birinci Beş Yıllık Plan"ın önemli yatırımlarından biri olan fabrikanın adı. dönemin İktisat Vekili Celal Bayar'a 26 Kasım 1935 tarihinde yazdığı bir mektupla bizzat Atatürk tarafından konuldu. Projeye göre 490 bin liralık bir harcamayla yapımı öngörülmekteydi.
Temeli 28 Kasım 1935'te dönemin başbakanı İsmet İnönü ve iktisat vekili Celal Bayar tarafından atıldı. Açılışı 1 Şubat 1938'de Atatürk'ün son Bursa gezisi sırasında yapıldı.
Fabrika başlangıçta 350 ton/yıl reyon (yapay ipek) üretim kapasitesinde iken 1949'da 500 ton/yıl kapasiteli viskon (yapay yün) ve 1951'de 200 ton/yıl kapasiteli selon ve karbon sülfür üniteleri eklendi. 1952'de ise o zamana değin dış ülkelerden satın alınan ve viskoz üretiminde yardımcı hammadde olan 450 ton/yıl kapasiteli karbon sülfür ünitesi eklendi.
Böylelikle fabrikanın, karbon sülfür kapasitesi 1957'de 940 ton/yıla; 1964'e gelindiğinde selon kapasitesi 200 ton/yıla ve viskon kapasitesi de 1.100 ton/yıla yükselmiş bulunmaktaydı.
Ancak zamanla kullanılan makinelerin yıpranması ve demode olması nedeniyle, çağdaş teknolojiye uygun daha büyük bir fabrika kurulması gerekmiş; 1969'da temeli atılan yeni fabrika binası 1973'te tamamlanıp üretime başlayınca da, eski fabrikada üretim durdurulmuştu.
Bu yeni fabrika 8 bin ton/yıl viskon (odun selülozu ile) ve 2 bin 700 ton/yıl karbon sülfür kapasiteli idi. Ayrıca 1982'de yapımı tamamlanarak hizmete açılan selon tesislerinde yılda toplam 4 360 ton laksız, nitroselülöz laklı ve kopolimer laklı selondan film üretimine geçilmiş bulunuyordu. Bu dönemde "Sümerbank Gemlik Sunğipek ve Viskos Mamulleri Sanayi Müessesesi" adı verilen fabrikada çalışanların sayısı ortalama 700 dolayına ulaşmış bulunuyordu.
GEMLİK'İN TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL DEĞERİ
Sunğipek Fabrikası'nın ekonomik katkısının ötesinde, Gemlik'in toplumsal ve kültürel gelişmesine de önemli katkıları olmuştu.
1990'lı yılların ortalarında özelleştirme kapsamına alınan fabrika, Sümer Holding bünyesinde satışa sunuldu ise de, uygun alıcı bulunamayınca 31 Mart 1998'de Sümer Holding tarafından Tekel'e devredildi.
Kaynak: Bursa Ansiklopedisi, Yılmaz Akkılıç
