Türkiye genelinde etkisini gösteren soğuk hava ve ardından gelen kar sebze meyve fırsatçılarını da açığa çıkardı. Halde kilosu 1 TL olan birçok sebzenin fiyatı market raflarındaki yerini aldığında 3-4 katına çıktı.
Özellikle kış sebzesi olarak bilinen ve hallerde fiyatı 1,5 ila 3 TL arasında değişen, pırasa, ıspanak, havuç, beyaz ve kırmızı lahana, karnabahar fiyatlarının artması dikkat çekti. Buna göre, İstanbul halinde kilosu 1 TL`den satılan havuç marketlerde 4 lira; halde 2 TL olan ıspanak markette 5 ila 8 TL; 2 TL olan karnabahar 4 TL; halde 1 TL olan beyaz ve kırmızı lahana 3 ila 5 TL; halde 3 TL olan pırasa markette 7 liradan satışa sunuluyor.
Son yıllarda Türk mutfağında kendine yer edinen brüksel lahanası ve brokolinin market fiyatları ise halleri üçe katlamış durumda. Halde 5 TL olan brüksel lahanası markette 10-15 TL`den, halde 3 TL olan brokoli ise markette 12.50 TL`den satılıyor.
Marketlerin manav tezgahında satışa sunulan bu ürünler, eğer pakete ya da kavanoza giriyorsa ürünlerdeki fiyat farkı 5 hatta 10 katına dahi çıkıyor. Her kar yağdığında fırsatçılığın ortaya çıktığına dikkat çeken üretici ve halciler, "Bu fiyatlar ne üreticide var ne de hallerde. Bu durumun acilen önüne geçilmeli" diyor.
Antalya Muratpaşa Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, üretici ile tüketici arasındaki fiyat farkına öfke kustu. Pırasa, lahana, havuç, ıspanak gibi kış sebzelerinin don tutmadığını vurgulayan Alp, "Bunlar kış sebzesi. Don ancak seradaki domates, biber, patlıcanı vurur. Kış sebzeleri zaten soğuğa dayanıklıdır. Don, sel gibi durumlarda üreticinin içi yanıyor, fırsatçıların yüzü gülüyor. Çünkü onların fiyatı katlaması için fırsat doğuyor. Burada sel oluyor. Antalya`da 1 lira olan ürün markette 8 TL`ye çıkıyor. Tamam arada aracı, nakliye var. Ama üreticide 1 TL olan markette en fazla 3 lira olur. Bakıyorsunuz fiyat 8-9 liraya çıkıyor. Her afette üretici kaybederken bunu fırsat görenler kazancını artırıyor. Vatandaşa da üreticiye de yazık. Olan onlara oluyor" dedi.
Kilogramı 5 TL`ye kadar olan ürünlerde hal ile market arasındaki fiyatın yüzde 50`lerde olmasının artık normal karşılandığını belirten Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, "Halde 2 lira olan ürün markette kira, KDV gibi giderleri eklediğinizde 3 TL`den satılmasını normal karşılıyoruz. Ancak bu ürünün fiyatı 4-5 lirayı buluyorsa fırsatçılık söz konusu. Özellikle kış sebzelerinin fiyatlarının hallerde gerilediği bu dönemde yüksek fiyatlar kabul edilebilir değil" diye konuştu.
Bazı tarım alanlarında iki gündür don olaylarının görüldüğünü, ancak bunun lokal olduğunu, henüz hallere yansıyan bir durum olmadığını anlatan Tavşan, "Hafta sonu güneşli görünüyor. Toprakta söküm yapılacak. Dolayısıyla ürünlerin don nedeniyle toplanamaması gibi bir durum söz konusu değil, don ancak bahane olur" diye konuştu.
Pandemi nedeniyle marketlerde ürün seçmenin de sınırlandırıldığını, zayi oranlarının düştüğünü belirten Tavşan, "Her soğuk hava öncesinde marketlerde bu tür fiyat artışlarını görüyoruz. Maalesef bu tür fırsatçılık hemen her kış yapılıyor. Denetimlerin sıklaşması gerek" dedi.
