Koronavirüs salgını fiziksel ve psikolojik rahatsızlıklarının yanı sıra, uyku problemlerini de beraberinde getirdi. Kişilerin günlük düzenlerinin bozulması ile uykuda sürelerinde kayma, enfeksiyona bağlı uyku bozuklukları gibi sorunlar yaşadığını söyleyen Medipol Mega Üniversite Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammed Akkoyunlu, koronavirüs pandemisinde uyku problemi yaşayan kişilerde artış olduğunu dile getirdi. 100’e yakın tanımlanmış uyku hastalığının var olduğunu ifade eden Akkoyunlu, “Bu hastalıkları 3 ana bölümde inceleyebiliriz. 1’inci uykuda faz kayması ve uykunun süresinin azalması. Modern yaşam ve beraberinde getirdiği ışık kirliliği artık daha geç uyumamıza neden oldu. Bu durum uykunun kalitesini bozuyor ve uykudan alacağımız faydayı ciddi olarak azaltıyor. 2’nci uyku uykunun yönetilmesinde problemler. Burada uykuyu kurgulayan beynin uykuyu yönetmesindeki yetersizlikler ve kodlamadaki hatalar rol oynar. Uykuda tamamen ortadan kalması gereken bedensel hareketler devam etmesi ile oluşan çok gizemli ve ilginç bozukluklar kümesidir. Son olarak da uykunun devamı sırasında horlama ile ortaya çıkan solunum sistemi bozukluklarıdır. Uyku bozukluğundan muzdarip kişilerin yüzde 95’i bu son guruptadır. En çok bu hastalık grubu görülmektedir” dedi.
PANDEMİDE UYKU BOZUKLUĞU OLAN KİŞİLER ARTTI
Pandemi sürecinde birçok kişinin sosyal olarak kısıtlandığını, psikolojilerinin olumsuz etkilendiğini ve buna bağlı olarak uyku problemlerinin yaşandığına dikkat çeken Prof. Dr. Akkoyunlu, “Gündüz ne kadar yaşıyorsak, gecemize o kadar etki ediyor. Gün içerisinde ne kadar hareketsiz kalıyorsak, gece uykusunda o kadar bozulmalar meydana geliyor. Gün içinde yeterince hareket edilmediği için o dinlendirici derin uyku maalesef gerçekleşmiyor. Pandeminin beraberinde getirdiği ruhsal baskıyla beraber, gece uykuları ciddi şekilde etkileniyor. Çok ilginçtir uyku vücudun savunma sistemini dengeleyen en önemli ögedir. Bu nedenle aslında bu uykudaki bozulmalar aynı zamanda Kovid-19’a karşı savunmamızı da bozuyor. Aynı zamanda kovid-19’un, uyku üzerindeki olumsuz etkileri de söz konusu. Kovid-19 geçirenlerde de ciddi şekilde uyku bozuklukları meydana geliyor. Sosyal olarak hem psikolojik baskı altında kaldığımız hem de genel olarak bedenimizin stres altında kaldığı bir dönem. Bu nedenle uykuda ciddi bozulmalar var. Hayatımızın düzeni bozuldu. Dolayısıyla geç yatıyoruz, geç kalkıyoruz” diyerek bu nedenlerin tamamının uyku ritminde, fazında ve anatomisinde bozukluklara neden olduğunu belirtti.
GÜN İÇERİSİNDEKİ UYUKLAMALARA DİKKAT
Birçok kişinin, uyku hastalığını fark etmediğini söyleyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “100 e yakın uyku hastalığı var. Bu hastalıkları 8 ana başlık altında inceliyoruz. Büyük bir kısmı organik olmayan, saptayamadığımız nedenlere bağlı olan hastalıklar. Bir kısmı ise uykunun yapısıyla ilgili olarak ilerleyen organik bozukluklardır. En sık görüleni ise solunumsal uyku apne sendromudur. Gece horlamanın olduğu, gün içerisinde uykusuzluğun meydana geldiği ve bazen nefes durmalarının eşlik ettiği bir hastalık grubunu oluşturur. İnsanların büyük bir kısmı bunu fark edemiyor. Kişinin kendisinde fark edebileceği en önemli sendrom, eğer gündüz kalktığında uykusunu yeteri kadar almış olarak kalkmıyorsa, gün içerisinde uyuklamalar meydana geliyorsa gece bir problem vardır. Kişi bu problemleri yaşıyorsa, bir doktora gitmelidir” diye konuştu.
BAZI UYKU BOZUKLUKLARI ÖLÜMLE SONUÇLANABİLİR
Bazen normal gibi gelen, kişilerin örtebildiği bozukluklar olduğunu belirten Prof. Dr. Akkoyunlu, “Örnek verecek olursak, kişilik bölünmesi var. Çok ender olarak görsek de kişiler farklı kişiliklere bürünerek, uykuda meydana gelen bir bozukluğa bağlı olarak, genel itibariyle farklı kişilermiş gibi davranırlar. Bu çok ilginç bir tablodur. Aynı bedende iki ayrı kişinin hayatına devam ettiği bir olaydır ve genellikle birbirleriyle karşılaşmazlar. Bunun dışında uzun süre devam eden uykular vardır. Bazen komayla karışırlar. Bunlar bir enfeksiyona bağlı olarak meydana gelebiliyorken, uykunun kendi bozukluğuna bağlı olarak da meydana gelebilir. Bir kısmı da ölümle sonuçlanabilir” dedi.
UYKU TERÖRÜ SENDROMU
Uykuda darp, dövme gibi olayların yaşanabildiğini söyleyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Yine uyku sırasında hareket bozukluğu dediğimiz kalkıp yürüme, sokağa çıkmaz veya komplike davranışlar sergilenebilir. Uyku terörü olarak adlandırdığımız bozukluk; yanındakini dövme, darp etme ve bazen öldürme ile sonuçlanabilir. Buna bağlı olarak davalar görülebilir ancak dava, uykuya bağlı olup kişinin bilinci yerinde olmadığı için düşebilir. Uyku kaynaklı birçok sorunla karşılaşabiliyoruz. Çok ilginç bir dehlizdir” ifadelerini kullandı.
YARI KOMA HALİ: UYUYAN GÜZEL SENDROMU
Bir diğer uyku problemi olan ‘Uyuyan Güzel Sendromu’nun da ciddi sonuçları olabileceğini vurgulayan “Uyuyan güzel sendromu da uyku bozukluklarından birine örnektir. Ne kadar adı uyuyan güzel sendromu olsa da genel de erkeklerde gözlenen bir durumdur. İnsandaki kış uykusu da denilmekte. Nedeni net olarak bilinmemek ile enfeksiyona bağlı meydana geldiği düşünülen çok çok ender görülen bir hastalıktır. Gidişatı genel olarak iyi olmakla birlikte bazen ölüm ile de sonuçlanmaktadır. Bazen bu uzun sure uyku atakları tam bir uyku hali değildir. Yarı koma halidir diyebiliriz. Bu tip bozukluklarda farklı medikal müdahaleler yapılabilir” şeklinde konuştu.
PROFESYONEL DESTEK İLE TEDAVİ EDİLEBİLİR
Uyku sorunlarının profesyonel bir destek ile çözülebileceğini aktaran Prof. Dr. Akkoyunlu, “Öncelikle hastalığa neyin neden olduğu bulunmalı. Organik bir bozukluksa, onu ortadan kaldırmak lazım. Yaşam tarzından kaynaklanan ya da davranışsal bir bozukluksa bunun düzeltilmesi gerekir. Ancak şunun altına çizmek lazım, uykuyla ilgili olan problemlerin büyük bir kısmı profesyonel destekle çözülebilir” diyerek sözlerini sonlandırdı.
