Rapora göre, değişen yaşam koşulları sebebi ile ev satın almak ve kiralamak isteyen yatırımcılar artık doğaya yakın, geniş ve bahçeli evler tercih ediyor. Ayrıca pandemi sürecinde yatırımcıların risk tercihlerine göre varlıklarını dağıtmasına imkân tanıyan gayrimenkul yatırım fonları ise 2020 yılında olduğu gibi 2021 yılının ilk yarısı itibarıyla ön planda olmayı sürdürüyor.
49 FON 10 MİLYON BÜYÜKLÜĞÜ GEÇTİ
Açıklanan rapora göre, haziran 2021 sonu itibari ile alternatif yatırım fonları olan Gayrimenkul Yatırım Fonu (GYF) ve Girişim Sermayesi Yatırım Fonu (GSYF) kurmak üzere Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), tarafından yetkilendirilmiş 27 portföy yönetim şirketi bulunuyor. Bu şirketlerden 8 tanesi sadece GYF, 10 tanesi sadece GSYF ve 9 tanesi her iki türde alternatif yatırım fonu kurmak üzere yetkilendirilmiş portföy yönetim şirketlerden oluşuyor. Bu portföy yönetim şirketlerinin yönetiminde bulunan, ihraç dönemi devam eden veya ilk defa yatırım yapmış olanlar dahil olmak üzere toplam 60 GYF bulunurken, bu fonların toplam büyüklüğü son bir yılda yüzde 45,6 artarak 9,8 milyar TL seviyesine ulaştı. Öte yandan gayrimenkul yatırım fonlarının büyüklüğü bu yılın ilk 6 aylık döneminde de yüzde 18 artış gösterdi. Yine aynı dönemde SPK tarafından 18 yeni gayrimenkul yatırım fonuna kuruluş izni, 19 gayrimenkul yatırım fonuna ihraç belgesi onayı verildi. Böylece fon büyüklüğü 10 milyon TL seviyesinin üzerinde olan fon sayısı 49’a ulaştı.
Raporun sonuçlarını değerlendiren Re-Pie Portföy Yönetimi A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Dr. M. Emre Çamlıbel, “Piyasalarda küresel salgının 2021 ikinci yarısı ile birlikte daha iyi kontrol altına alınabileceği ve buna bağlı küresel ekonomik faaliyetlerin sene sonuna doğru normalleşebileceği beklentisi hâkim. Türkiye gayrimenkul sektörünün 2021 yılının ilk yarı performansına genel olarak bakıldığında, diğer tüm sektörlerde olduğu gibi hem şirketlerin çalışma prensipleri hem de arz-talep dengesi konusunda pandemi etkilerinin devam ettiğini görülüyor. Re Pie olarak, gayrimenkul gibi büyüme potansiyeline sahip alanlarda yatırım yaparak ülkemizin sermaye piyasalarının büyümesine katkı sunmaya devam ettik. Türkiye’nin faaliyet izni almış ilk alternatif yatırım fonu yönetim şirketi konumundayız ve bugün 12 adet gayrimenkul fonumuzla mevcut yatırımlarımızın yaklaşık yüzde 23’i gayrimenkul sektöründe yer alıyor. Gayrimenkul sektörü pandemi kaynaklı ve diğer makro ekonomik dengeler kaynaklı bazı alım ve yatırım fırsatları çıkardı. Bunlara kendi dinamiklerimiz de eklenince geçen yıl iyi bir performans gösterdik. Önümüzdeki dönemde gayrimenkul sektöründe önemli fırsatların devam edeceğini düşünüyoruz ve ofis ve lojistik alanlarında da yeni yatırımlar yapmaya devam edeceğiz” dedi.
6 AYDA 552 BİN ADET KONUT SATILDI
Açıklanan rapordaki bilgilere göre, Türkiye’de 2021 yılı ilk yarı konut satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre göre yaklaşık yüzde 11,5 oranında bir azalarak 552.810 adet oldu. İlk el satışları 2021 ilk yarı itibarıyla 167 bin 878 adet; ikinci el konut satışı ise 384 bin 932 adet olarak kayıtlara geçti. İpotekli satış adedi, konut kredisi faiz oranlarının yıllık bazda yüzde 17-18 aralığında olması nedeniyle yüzde 60,9 oranında geriledi ve 104 bin 168 adet oldu. 2021 yılı ilk iki çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre, ilk el satışlarda yüzde 15,1, ikinci el satışlar ise yüzde 9,8 oranında azalma yaşandı. 2021 ilk yarı itibarıyla, ilk satışların toplam satışlar içerisindeki oranı ise geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 1,3 düşüş göstererek yüzde 30,3’e geriledi. Diğer satışlar ise, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25,2 oranında artış göstererek 448 bin 642 adet olarak gerçekleşti. 2020 Haziran ayında toplam 190 bin 12 konut satılırken, 2021 Haziran ayında 154 bin 731 adet konut satıldı.
EN PAHALI ARSALAR İSTANBUL’DA
Türkiye’de konut imarlı arsa metrekare birim fiyatlı değerlendirildiğinde, İstanbul metrekare başına bin 143 TL ile ilk sırada iken, İzmir metrekare başına bin 43 TL ile İstanbul’u takip etti. Türkiye’de arazi, bağ, bahçe ve tarla metrekare birim fiyatında 111 TL ile İstanbul ilk sırada geliyor. 2020 Haziran ayında Türkiye imarlı arsa metrekare satış birim fiyatı 543 TL iken bir yıl içinde yaklaşık yüzde 35 artış göstererek 733 TL’ye yükseldi.
ŞİRKETLERİN OFİSE DÖNÜŞ HAZIRLIKLARI BAŞLADI
Türkiye Ticari Gayrimenkul Fiyatı Endeksi Haziran 2021’de bir önceki aya göre yüzde 1,1 artış göstererek 200,77 puan seviyesine ulaştı. Endekste geçen senenin aynı ayına oranla yüzde 31 artış görüldü. Türk lirası bazında ofis kiraları 2021 yılının ilk yarısında, 2020 yılının ikinci yarısına göre artış gösterdi. 2020 yılı ilk yarısında İstanbul genelinde A Sınıfı ofis binalarının ortalama kirası 101TL/m²/ay olarak gerçekleşti. Geçen yılın ilk yarısıyla karşılaştırıldığında Türk lirası cinsinden kiralar yaklaşık yüzde 29 oranında arttı. Pandemi ile birlikte yeniden şekillenen ofis pazarında 2021’in ilk çeyreğinde kiralama işlemleri bir önceki yılın aynı dönemine ve son çeyreğe göre azalma gösterse de, şirketlerin ofise geri dönüş için hazırladıkları yol haritaları paralelinde yılın üçüncü ve dördüncü çeyreğinde kiralamaların artması bekleniyor.
AVM CİRO ENDEKSİ AZALDI
AVM’lerdeki kiralanabilir alanların metrekare başına düşen ciro göstergesi 2021 Nisan döneminde bir önceki yılın aynı ayı ile karşılaştırıldığında ve enflasyondan arındırılmadan incelendiğinde yüzde 21,7 oranında azalma kaydederek 273 puana geriledi. Pandemi sürecindeki sağlık ve ekonomik önlemlerin AVM ciro ve ziyaretçi sayısı üzerindeki etkisinin reel bir trendi yansıtmaması rapor kapsamında ayrıca değerlendirildi. 2021 birinci çeyrek dönem itibariyle, Türkiye genelinde toplam AVM sayısı 447, toplam kiralanabilir alan stoku ise 13 milyon 591 bin metrekareye ulaştı. İstanbul, toplam kiralanabilir alan stokunun yaklaşık yüzde 37’sini oluşturuyor. Türkiye genelinde, ortalama bin kişi başına düşen kiralanabilir alan ise 163 metrekare.
E -TİCARET DEPOLARA YARADI
Diğer sektörlere kıyasla salgının olumsuz etkilerinin en az yaşandığı piyasa lojistik pazarı oldu. Endüstriyel tesislerde üretimin yavaşlaması ve yer yer durmasına karşın, bu dönemde e-ticaretin artmasıyla özellikle şehir depo tesislerine olan talep arttı. Artan taleple birlikte kiralar Türk lirası bazında yükselmiş, dolar bazında ise sabit kaldı. 2020 yılı ikinci yarısında, 2019 yılına kıyasla hemen hemen her bölgede boşluk oranlarının düştü. Özellikle şehir depolarına olan talebin artmasıyla şehir merkezine yakın olan Dudullu bölgesi başta olmak üzere genel olarak boşluk oranındaki azalış dikkat çekici oldu. Gelecek dönemde salgının etkisiyle boşluk oranlarındaki düşüşlerin devam edeceği ve buna paralel metrekare başına TL bazında kiraların yükseleceği öngörülüyor.
OTEL YAPI RUHSATLARI YÜZDE 87 ARTTI
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan elde edilen verilere göre 2020 Mayıs ayına kadar olan süreçte Türkiye’ye gelen toplam yabancı ziyaretçi sayısı yaklaşık olarak 4,6 milyon olurken, 2021 yılının mayıs ayına kadar olan süreçte çeyreği için bu değer 4,2 milyon oldu. Otel tesisleri için verilen yapı ruhsatları 2021 ilk çeyrekte, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 87, yapı kullanma izin belgeleri ise yüzde 37 artış gösterdi. 2021 yılında mart itibarıyla verilen yapı ruhsatı 341, yapı kullanma izin belgesi 164 adet olarak kayıtlara geçti.
