Perakende e-ticaret tüm dünyada olduğu gibi Türkiye`de hızlı yükselişini sürdürüyor. Özellikle 2020 yılında yayılan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla birlikte, artış eğiliminde olan perakende e-ticaretin kapsam ve ölçeği, ayakkabı, parfüm, giyim, tüketici elektroniği, gıda gibi tüketim ürünleri yönüyle daha da genişleyip, tabana yayıldı.
muhabirinin Rekabet Kurumu verilerinden yaptığı derlemeye göre, perakende e-ticaret hacmindeki bu büyümede, söz konusu tüketim ürünlerine yönelik tek duraklı alışveriş imkanı sunan çok kategorili e-pazaryerleri ön plana çıkıyor.
Nitekim bu sektöre yönelik araştırma raporları ile Amazon Türkiye, Çiçek Sepeti, PTTAVM, Gitti Gidiyor, Hepsi Burada, N11, Morhipo ve Trendyol şirketlerinden yapılan sektör incelemesi kapsamında elde edilen veriler, çok kategorili e-pazaryerlerinin hızlı büyüme eğiliminde olduğunu gösteriyor.
İlgili pazar yerlerinden elde edilen verilere bakıldığında, 2018 yılında bu platformlar üzerinden gerçekleşen 14,2 milyar liralık ticaret hacmi, 2019 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 69 artarak 24 milyar liraya, 2020 yılının üçüncü çeyreği itibarıyla da bir önceki yıla kıyasla yüzde 42,1 artarak 34,1 milyar liraya ulaştı.
e-pazaryerlerinin tüketicilerin gözündeki konumu
Türkiye`deki e-pazaryerlerinin tüketici nezdindeki değerlendirmeleri yönünde yapılan anketin sonuçlarına bakıldığında, tüketicilerin tercih ettiği alışveriş kanalı bakımından dikkati çeken ilk bulgu, çevrim içi kanallar ile fiziki mağazalar arası ayrıma ilişkin oldu.
Buna göre, tüketicilerin fiziki mağazalar yerine çevrim içi kanalları tercih etmesinin temelindeki en önemli motivasyonun, "uygun fiyat" (katılımcıların yüzde 60,7?si), "zaman tasarrufu" (katılımcıların yüzde 50,4?ü) ve "ürün çeşitliliği" (katılımcıların yüzde 45,6?sı) olduğu görüldü.
Bununla birlikte, tüketicilerin internet üzerinden alışveriş yapma gerekçeleri arasında yüzde 41,5 ile "Güvenilirlik", yüzde 37,8 ile "Mağazaya gitmek istememe", yüzde 33,5 ile "İnternetin daha kolay fiyat karşılaştırma imkanı sunması", yüzde 32 ile "Satıcı (Mağaza) çeşitliliği", yüzde 30 ile "Belirli ürünleri sadece internette bulabilme" nedenleri öne çıktı.
Deneme ve dokunma isteği çevrim içinden uzaklaştırıyor
Tüketicilere çevrim içi alışveriş yapmalarını caydıran nedenler sorulduğunda ise katılımcıların yüzde 30,1?i, herhangi bir neden olmadığını belirtirken, yüzde 26,8?i, "ürünü deneyerek, görerek, dokunarak alma isteği"ni, yüzde 22,7?si "iade güçlüğü"nü, yüzde 20,3?ü, "kişisel verileri paylaşma konusunda duyulan endişesi"ni, yüzde 20,2?si ise "satıcılara güvenmeme ve aldatılma endişesi"ni neden olarak gösterdi.
Tüketicilerin internetten alışveriş yapmaya yönelik motivasyon kaynakları itibarıyla çevrim içi kanal ile fiziki mağazaların tüketicilerin farklı ihtiyaçlarına cevap verdiği ve buna bağlı olarak söz konusu iki kanalın, tüketicilerin gözünde birbirlerine alternatif teşkil etmediği değerlendirmesi yapıldı.