Yaban hayvanları, özellikle yırtıcı kuşlar ile bazı egzotik türler, internet üzerinden yasadışı şekilde satılıyor. Bu durum hem türlerin doğadaki popülasyonuna ciddi zarar veriyor hem de doğal yaşam alanından koparılan hayvanların, stres ortamında kısa sürede hayatlarını kaybetmesine neden oluyor. Çeşitli internet sitelerinde baykuş, puhu, kerkenez, şahin gibi yaban hayvanlarının ve sürüngenler gibi egzotik türlerin satılmasına, sosyal medyada da tepkiler büyük. WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Yaban Hayatı Kıdemli Uzmanı Ahmet Emre Kütükçü, internette görülen bu ilanların Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne şikayet edilmesi gerektiğini vurguladı.
MESAJ YOLUYLA PAZARLIK YAPIYORLAR
muhabiri, internet üzerinden yaşa dışı yollarla yaban hayvanı satan kişilere ulaştı. Baykuş satışı yapan ilan sahiplerinden biri, telefonda bilgi vermeyi reddederek pazarlığı mesaj yoluyla yaptı. Baykuşu İstanbul dışına da gönderebildiğini ifade eden kişi, bin 500 liraya satabileceği bir baykuşun fotoğrafını yolladı.
"Hayvanın sol ayağı ameliyatla alındı" diyen bu kişi, "Uçmasında, konmasında hiçbir problem yok. Ama daha düzgün bir hayvan beklerim derseniz biraz daha beklemeniz lazım. Yeni hayvanlarım daha yumurtadan çıkmadılar. Ama bunun da eğitiminde bir problem yok" dedi. Ne kadar süre sonra başka bir baykuş alabileceğimiz sorusuna ise, "Yumurtadan çıkması 25 gün, hayvanı vermem de 1 ay. Biraz sürer ama daha erken de olabilir çünkü sırada bekleyen 6-7 kişi var. Benim elime de düzenli geliyor arkadaşlarımdan, sağdan soldan. Toplu geliyor elime" diye yanıt verdi. Başka nasıl türler sattığı sorulduğunda da, temin ettikleri kuş türlerinin videolarını paylaştı.
"ÜLKEMİZDE YABAN HAYVANLARINI SATMAK KESİNLİKLE YASAK"
İnsanların bu hayvanların satışına talep oluşturmaması gerektiğini vurgulayan WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Yaban Hayatı Kıdemli Uzmanı Ahmet Emre Kütükçü, "Online platformlarda, özellikle sahiplendirme siteleri, ilan siteleri ya da sosyal medya hesaplarından yıl boyunca bu tür hayvanların satışı ile ilgili çok fazla duyum, ihbar paylaşılıyor ve şikayet ediliyor. Aslında ülkemizde yerli türlerin, ülkemize has yaban hayvanlarının sadece internet üzerinden değil her şekilde satılması, doğadan toplanması, esaret altına alınması kesinlikle yasak. Böcekten, yırtıcı kuşlara kadar hepsi yasak. Bu sadece yaban hayvanları için de geçerli değil, egzotik türler de bu tür sayfalarda satılmaya çalışılıyor. Şunu söylemek lazım, insanlar ilk olarak bu hayvanların satışına talep oluşturmamalı" dedi.
"STRES ORTAMINDAKİ HAYVAN KISA SÜREDE ÖLÜR"
Bir yırtıcı kuşa evde bakmanın sakıncalarını Kütükçü, "Yani siz bir baykuş ya da yırtıcı kuşu alıp evde bakamazsınız. Bu hem hayvan için ciddi bir stres ortamı oluşturur, kısa sürede hayatını kaybeder. Hem de sizin için hastalık barındırır. Şu an içinde bulunduğumuz salgının da yaban hayvanlarından insanlara geçen zoonoz bir hastalık olduğunu düşünürsek, çok riskli bir şey" diye anlattı.
BİR SONRAKİ NESİLLERİN ÜREME ŞANSLARI ELLERİNDEN ALINIYOR
Bu durumun, türlerin doğadaki popülasyonlarına da büyük zarar verdiğinin altını çizen Ahmet Emre Kütükçü, şöyle devam etti: "Bir baykuşu ya da yırtıcı kuşu doğadan koparttığınız zaman, onun bir sonraki neslinin de üreme şansını elinden almış oluyorsunuz. Esaret altına alıyorsunuz. Bu aynı zamanda egzotik türleri de kapsıyor. Ülkeye sokulması yasak olan ve satışı yasak olan egzotik türlerin de ne yazık bu internet sitelerinde veya sosyal medya hesaplarında satıldığını görüyoruz. Özellikle sürüngen türleri; timsah, piton, kertenkele gibi bazı hayvanların ülkeye girişi ve satışı yasak."
BU İLANLARI GÖRÜNCE ŞİKAYET EDİN
Bu ilanların görüldüğünde ilgili kurumlara şikayet edilmesi gerektiğini ve internet sitelerine bu konuda bir düzenleme yapılabileceğini söyleyen Kütükçü, "Burada dikkat edilmesi gereken iki nokta var. Birincisi, insanların bu ilanları gördüğünde ilgili kurum olan Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne şikayet etmesi gerekiyor. Devlet kurumlarının da insanların şikayetlerine yanıt verecek ortak bir ihbar hattı oluşturması gerekiyor. Çünkü insanlar çok fazla şikayet oluşturacak yer arıyor ve bunda biraz zorlanıyorlar. Bir de tabii bu tür olaylar ile çok sık karşılaşıldığı için devlet kurumlarının bu konuya daha fazla personel ve daha fazla zaman harcaması gerekiyor. Tabii ki bir de arzı oluşturan şey talep.
Özellikle egzotik türlerde, dünyada en çok kaçakçılığı yapılan hayvan sınıfı sürüngenler. Ülkemize bunların birkaçının girişi serbest. Ancak yasak olan türlerden de bakılması en çok rağbet görenlerin yasal zeminlerinin oluşturulması gerekiyor. İnsanlar çiftlik hayvanlarını, akvaryum balıklarını, muhabbet kuşlarını ilana koyabilirler ama bunun dışında sürüngenler gibi yırtıcı egzotikler ve yaban hayvanlarının kesinlikle, konulmasının engellenmesi adına, bu sitelerin de bu sayfaları engellemesi gerekiyor. Bir ilan sitesinde Puhu, baykuş, şahin, atmaca gibi isimlerle ilan açılmasını engellenmesi gerekiyor. Ya da sosyal medyada bu ilanlar ile ilgili bir şikayet butonu oluşturulabilirö diye konuştu.
"CEZAİ YAPTIRIMLAR İYİ SAYILIR ANCAK UYGULAMADA PROBLEM VAR"
Kütükçü, "Cezai yaptırımlar maddi olarak iyi sayılır. Yani caydırıcı etkileri var ama bunların uygulanmasında problem var. Bu kadar fazla satışı yapılan, istismar edilen durumda müdahale şansı az. Devletin buna daha fazla personel yetiştirmesi gerekiyor. Çünkü her ihbara zamanında yanıt verme şansı maalesef yeterli olmayabiliyor. Yerli türler için kara avcılığı kanununa göre bu cezalar her yıl belirleniyor. Mesela bir yırtıcı kuş veya egzotik türler için 10 bin liranın üzerinde cezalar kesilebiliyor. Egzotik türler için sadece kara avcılığı kanunu değil, aynı zamanda kaçakçılık suçuna da girdiği için Emniyet Müdürlüğünün Kaçakçılık Şube Müdürlüğü ile bu durumlara müdahale ediyorlar" ifadelerini kullandı.
