‘Non-paper’ olarak tanımlanan ve bölgede gerilimin yükselmesine neden olan belgeyle ilgili yapılan haberlere Almanya'nın Kosova Büyükelçiliği büyük tepki gösterirken, Avrupa Birliği ve diğer ülkelerden henüz açıklama gelmedi. Slovenya Başbakanı Janez Janşa’nın geçen hafta Avrupa Birliği’ne gönderdiği ‘Bosna’nın sınırlarının yeniden çizilmesi’ önerisi ile ilgili mektubun ardından, yeni bir mektup krizi ortaya çıktı. Kosova’nın yerel gazetesi Koha Ditore’de yayımlanan habere göre, Fransa ve Almanya yetkilileri, Avrupa Birliği’ne ‘Kosova’da Sırpların yoğun olduğu bölgelerde otonom idari yapı kurulması’ önerisi sundukları bir mektup gönderdi. ‘Non-paper’ olarak tanımlanan mektup, bölgede gerilimin yükselmesine neden olurken, Almanya Kosova Büyükelçiliği ise haberi yalanladı.
‘ALMANYA BÜYÜK TEPKİ VERDİ ANCAK BELGE YOK DA DEMEDİ’
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Siyasi Analist Hamdi Fırat Büyük, “Bu belgede Kosova’nın içinde Sırpların yoğun olduğu bölgelerde otonom idari yapı kurulması ve bunun da Kosova ve Sırbistan tarafından ortak olarak yönetilmesi öneriliyor. Kosova ve Sırbistan arasında uzun süredir devam eden Brüksel görüşmelerinin de belgedeki plan üzerinden devam etmesi tavsiye ediliyor. Hem Sırbistan hem de Kosova’da tepkilere neden olan bu belgeyi, Almanya’nın Kosova Büyükelçisi ‘yalan haber’ olarak tanımlayıp, medyayı eleştirdi. Ancak belgenin varlığını inkar etmedi. Koha Ditore haberinde, diplomatik kaynaklara dayanarak, belgenin dolaşımda olduğunu ve çok fazla kişinin bu belgeyi gördüğünü yazıyor. Yine de belgenin resmi olup olmadığından kesin dille bahsetmiyor. Tüm yalınlığı ile yazılan habere Alman Büyükelçiden büyük tepki geldi. Fakat sonuca baktığımızda ‘belge yok’ da denmedi” dedi.
‘DOMİNO ETKİSİNE NEDEN OLABİLİR’
Bu tarz mektupların tepki gördüğünü vurgulayan Büyük, “Balkanlar arasındaki etnik sorunları, devletler arası sorunları, toprak paylaşımı ile çözmeye çalışan bu tarz mektuplar tepki görmeye devam ediyor. Barışı da derinden etkiliyor. Daha tehlikelisi ise Kosova’da ya da Bosna’da böyle bir şeyin yapılması olur. Bu da domino etkisine neden olabilir. Bosna’daki toprak paylaşımıyla Kosova’ya, Makedonya’ya, Karadağ’a ya da diğer ülkelere sıçrayabilir. Unutmamak lazım ki Balkanlarda hemen hemen bütün ülkelerin komşularıyla bu tarz sorunları var” diye konuştu.
‘BU KONULARI KONUŞMAK BİLE BÖLGEDE GÜVENLİĞİ VE BARIŞI TEHDİT EDİYOR’
Balkanlar’da hiçbir ülkenin homojen olmadığını altını çizen Büyük, sözlerine şöyle devam etti:
“Her Balkan ülkesinin içinde belirli etnik azınlıklar var ve bu azınlıkların çoğunun da ana ülkesi, komşu ülkeler. O yüzden bu tarz konuları konuşmak bile Balkanlar’da barış ve güvenliği tehdit ediyor. Ayrıca AB’nin de ne kadar kötü bir Balkan siyaseti izlediğini de bir kez daha ortaya koyuyor. Normalde ülkeler, AB üyeliği ya da üyelik için yapılan reformlarla demokratikleşmeyi, komşularıyla olan sorunlarını gidermeyi amaçlıyor ve bunun başarılı örnekleri de var. Ancak gelinen noktada, bu krizi kötü yöneten AB, çözüm üretmektense bu tarz mektuplarla krizi daha büyütüyor.”
BELGEDE ÖNE ÇIKAN NOKTALAR
Siyasi Analist Hamdi Fırat Büyük, Slovenya’nın mektubundan sonra ortaya çıkan Almanya Fransa’nın yazdığı iddia edilen mektupta öne çıkan diğer noktaları şöyle özetledi:
“Sırbistan ve Kosova, birbirinin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü tanıyacak. Böylece Sırbistan’ın Kosova’yı tanımama sorunu da ortadan kalkacak. Kuzey Kosova Otonom Bölgesi kurulacak, Kosova içindeki Sırp Kilisesi kendi kendini yönetir ve bağımsız bir yapıda olacak, Mitrovica ekonomik bölgesi kurulacak ve bu bölge içinde hem Sırbistan hem Kosova eşit şartlara sahip olacak. Bu anlaşmanın 2022’ye kadar gerçekleşmesi hedefleniyor. Bu kapsamda da Sırbistan’ın Kosova’yı tanımamak üzerine yaptığı diplomatik tüm faaliyetlerini durdurması bekleniyor.”
