Azerbaycan ordusu 27 Eylül`de 2020`de Ermenistan`ın tacizleri sonrası başlattığı harekât ile Karabağ`daki otuz yıllık Ermeni işgalini büyük oranda sonlandırdı. Ermeni işgal güçlerini büyük bir hezimet yaşadığı 44 günlük savaşın sulh anlaşması Rusya`nın arabuluculuğunda 9 Kasım günü imzalandı.
Varılan anlaşma gereği bölgeye barış gücü sevk eden Rusya`ya bölgeye yerleştirdiği 1960 askerle `Barış Gücü` misyonu verildi. Karabağ genelinde yaşanan olaylara dair günlük rapor yayınlayan Rus Savunma Bakanlığının güncel haritasında işgal döneminde Ermenistan güçlerinin verdiği korsan isimleri kullanması büyük tepki çekti.
Azerbaycan ordusunda 17 yıl görev yaptıktan sonra emekli olan güvenlik uzmanı Adalet Verdiyev, gazetemize özel açıklamalarda bulundu. Rusya`nın Karabağ`a yönelik kirli planları olduğunu söyleyen Adalet Verdiyev şunları anlattı:
Ermenistan`ın Karabağ`a tek bağlantı koridoru olan Laçin koridoru Rusların denetiminde kaldı. Ermenistan`dan gelen araçlar bu hatta hiçbir engelle karşılaşmadan Karabağ`a silah ve cephane sokabiliyor. Bu konuda elimizde net bilgiler var.
Azerbaycan-Ermenistan ateşkes anlaşmasının 4. maddesi bölgedeki tüm silahlı unsurların çıkarılmasını zorunlu kılıyor. Ancak Rusya sahada bu yönde hiçbir adım atmadı. Bir de bu duruma ek hariçten silah ve cephane nakline göz yumuyor. Ermeniler kesinlikle yeni katliam hesapları içerisinde. Bölgeye sokulan silah, militan ve cephane kesinlikle yeni bir çatışmayı tetikleyecek.
Rus Savunma Bakanlığı günlük faaliyet raporu yayınlıyor. Bu faaliyetleri de bir harita üzerinden yansıtıyor. Ancak işgal döneminde bölgenin şehirlerine, köylerine, meydanlarına, ovalarına, dağlarına çeteler tarafından korsan isimler verildi. Kadim isimleri yok sayıldı. Şimdi Rusya 30 yıl önceki kanlı işgalde verilen adları güncel haritasında kullanmaya devam ediyor. Biz 44 gün savaş verdik ve bu bölgeler yeniden yüzlerce yıllık isimlerine kavuştu. Rusya`nın bu durumu dikkate alamaması Azerbaycan halkında derin endişe uyandırıyor. Kesinlikle en kısa sürede düzeltilmesi gerekiyor. Azerbaycan toprağı olan Karabağ 30 yıl önce tarihte eşine az rastlanır katliamlar eşliğinde işgal edildi. Büyük acılar yaşadık. Ancak bu acılarımız işgal edilen yurtlarımıza kanlı baskınların ele başlarının isimlerinin verilmesi yaramızı her daim kanatan unsur oldu. Ermeni çeteler Ağdam`a Ağna, Fuzuli`ye Varanda, Kelbecer`e Karvaçar, Şuşa`ya Şuşi, Hankendi`ye Stephanekerd, Hocalı`ya İvanyan dediler.
Rusya`nın ısrarcı olduğu haritada sözde Ermenistan`ın başkenti olarak gösterilen Hankendi`nin adı Stephanekert olarak değiştirilmişti. Bu şehre ismi verilen Stephan Şamiyan 1918 yılında yalnızca Guba, Bakü, Göyçay ve Kurdemir bölgelerinde ve dört günlük zaman dilimi içerisinde 12 bin Azerbaycan Türkü`nü katleden biri. Kelimenin tam manası ile Türk yurtlarında soykırım yaptı. Aynı dönem 10 bin Müslüman Türk kayboldu. Stephan Şamiyan Lenin`e bağlı ve sıkı ilişkileri olan biriydi. Bu vahşeti Bolşevik devrimi için yaptı ve kendisine 4 bin Taşnak`ta destek verdi. Daha sonra yazdığı anılarında `Şayet o insanları öldürmeseydim Azerbaycan`da müstakil devlet ilan edilecek ve Kafkaslar`da Sosyalist devrim hayata geçirilemeyecekti` sözleriyle liderlik ettiği katliamı savundu.
Türkiye gazetesinin haberine göre Rusya`nın ara buluculuğunda imzalanan anlaşmaya göre Ruslar`ın Karabağ`da 1.960 asker bulundurabileceğini belirten güvenlik uzmanı Devlet Verdiyev, aradan geçen zaman diliminde bölgeye sadece Rus ordusu değil; çok sayıda Rus vatandaşının da taşındığını söylüyor. Verdiyev`e göre Karabağ`a insani yardım, sağlık, inşaat, ticaret faaliyetler bahane edilerek getirilen Rus sayısı on bini aştı. Bu durumun ciddiye alınmasına vurgu yapan güvenlik uzmanı Verdiyev, aynı Rusya`nın Karabağ`a 52 binden fazla da Ermeni taşıdığını ve bölgede yeni fay hatları oluşturulduğuna dikkat çekiyor.
