Beykent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Meslek Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü Arş. Gör. Kübra Şahin, gıdalarda radyasyon uygulamalarına yönelik açıklamalarda bulundu. Gıda maddelerinin çeşitli sebeplerden dolayı bozulabildiğini ve bunu engellemek için çeşitli gıda saklama yöntemlerinin geliştirildiğini aktaran Şahin, geleneksel koruma yöntemlerinin dışında radyasyon (ışınlama) ile koruma teknolojisi gibi yeni yöntemlerin geliştirildiğini ifade etti.
GIDANIN RADYOAKTİF HALE GELMESİ MÜMKÜN DEĞİL
Şahin, radyasyonun gıda maddesinin, pozitif ve negatif yükler oluşturabilecek şekilde gama ve X-ışınları veya hızlandırılmış e- demetleri kullanılarak hastalığa neden olan mikroorganizmaları etkin bir şekilde öldüren veya kontrol eden, besinsel özelliklerini korumak ve sürdürmek amacıyla uygulanılan soğuk bir işlem olduğunu belirtti.
Uygulamanın gıdayı radyoaktif hale getirmesinin mümkün olmadığını söyleyen Şahin, “Gıdaların ısısında önemli bir artışa sebep olmadığından termal olmayan bir işlem olarak bilinir. Gıdaya uygulanan radyasyonun miktarı gıdayı radyoaktif yapacak düzeyin çok altında olduğu için, gıdanın radyoaktif hale gelmesi mümkün olmayacağı gibi kimyasal yapısında da büyük değişiklikler söz konusu olmamaktadır” dedi.
NEDEN TERCİH EDİLİYOR?
Şahin, radyasyon yönteminin kullanılma nedenlerini ise şöyle sıraladı:
“Hastalığa neden olan mikroorganizmaları yok etmek ve neden olmayan mikroorganizmaları azaltmak. Enfeksiyonlara sebep olan mikroorganizmaları elimine etmek. Küflenme, filizlenme, çimlenme ve tomurcuklanmayı önlemek. Olgunlaşmayı geciktirmek ve raf ömrünü uzatmayı sağlarken duyusal kaliteyi de korumak.”
''RADYASYON HER GIDAYA UYGULANMAMALI''
Radyasyon, taze ve kolay bozulabilen gıdaların korunmasında uygulanan etkin bir yöntem olmakla birlikte, bu yöntemin her gıdaya uygulanmasının mümkün olmadığının altını çizen Şahin, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) raporlarına göre karbonhidratlarda, proteinlerde, mineral tuzlarında ve yağlarda radyasyon uygulamalarının problem yarattığına dikkat çekti.
''DİĞER KORUMA YÖNTEMLERİNDEN DAHA GÜVENLİ''
Şahin, yöntemin gıda üzerindeki etkisini ise şu sözlerle aktardı:
''Gıda koruma işlemlerinde bazı vitamin kayıpları olabilmektedir. Radyasyon özellikle katı gıdaların tat ve aromalarında önemli değişikliklere sebep olmadan koruyucu etki yapmaktadır. Bu yöntemin dondurulmuş ve çiğ gıdalarda da aynı koruyucu etkiyi gösterdiği bilinmektedir. Fakat özellikle süt ve etlerde önlem alınmadığı takdirde ortaya çıkan kötü tat-koku dışında meydana gelen besinsel ve duyusal kayıplar yoktur. Yapılan çalışmalarda radyasyon yöntemi, diğer gıda koruma yöntemlerinden daha güvenli bulunmuştur. Günümüz toplumlarının sağlıklı gıdaya erişimi güçleştikçe, gıda koruma yöntemleri daha da önem kazanmıştır. Gıda üzerindeki bütün hastalığa neden olan veya zararlı mikrobiyel yükün radyasyon ile yok edilmesi; başta gıda güvenliği ve besin değerleriyle birlikte, tüketici güveninin de korunmasını sağlamaktadır.''
