Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sebebiyle Fas`ta turizm gelirlerinde büyük bir düşüş yaşandı. Otomobil üretim tesislerinin çalışmaları da kısmi olarak askıya alındı. Bunların yanında salgın sebebiyle birçok sektörde uygulanan durdurmalar da ülkede ekonomik daralmayı kaçınılmaz kıldı.
muhabirine konuşan otoriteler, Fas`ın 2021 yılında da ekonomik sıkıntılar çekeceği yorumunun yanında, ekonomik gelişmelerin olumlu yönde olacağına dair umutlarını paylaştı.
Ekonomik sıkıntılar
Fas Politika Analizi Enstitüsü`nde ekonomi araştırmacısı Reşid Uraz, Fas milli ekonomisi 2021 yılında Kovid-19 salgınının olumsuz etkileriyle ekonomik sıkıntılar yaşamaya devam edecek." dedi.
Uraz ayrıca "Tahminlere göre, Kovid-19`un etkileri 2021 ve 2022 yılında da devam edecek. 2023 yılında ve sonrasında ekonomik normalleşme olacak." diye konuştu.
Kovid-19`un etkilerini değerlendirmeye devam eden Uraz, "2021 yılında, özellikle turizm, havacılık ve geleneksel sanatlar gibi neredeyse durmuş olan bazı sektörler diğerlerinden daha fazla zarar görecek. Mecburi bir şekilde kapalı kalan şirketlerin ekonomik sıkıntılara dayanamaması nedeniyle ülkede işsizlik oranları artacak." ifadelerini kullandı.
Özel ve doğrudan yatırımlarda da sürekli bir düşüş olacağını söyleyen Uraz, devletin aldığı önlemlere rağmen, özel yatırım ve doğrudan yabancı yatırımın iyileştirilmesini garanti edemeyeceğine işaret etti.
Resmi istatistik kurumu Fas Yüksek Planlama Komisyonu 14 Ocak`ta yaptığı açıklamada, 2020`de yüzde 7`lik daralma beklentisine karşılık 2021 yılında GSYH büyüme oranının yüzde 4,6`ya yükseleceği tahmininde bulundu.
Komisyonun tahminleri, 2021 büyüme oranını yüzde 4,7 olarak belirleyen, enflasyon oranını da yüzde 1`in altına çeken Fas Merkez Bankasının beklentilerine yaklaşıyor.
Ülke ekonomisinde 2020 yılında önemli bir daralma beklentisine rağmen, yüzde 10`un üzerinde bir daralma kaydetmesi beklenen dünya ekonomisinin aksine ciddi bir gerileme seviyesine ulaşmadı.
Fas 15 Mart 2020`de, salgın sürecini yönetmek, salgının olumsuz etkilerine karşı koymak ve krizin sosyal yansımalarını hafifletmek için özel bir fon kurma kararı almıştı.
Büyüme, ekonomik daralmayı telafi edebilir
`ya konuşan milletvekili ve Temsilciler Meclisi Finans ve Ekonomik Kalkınma Komitesi üyesi Nevfel el-Nasıri, "Küresel ekonomik iyileşme senaryolarına göre, Fas, 2021`de yüzde 4,8`lik bir büyüme oranı kaydedecek." diye konuştu.
Aynı zamanda bir ekonomi araştırmacısı olan Nasıri, "Fas`ta 2021`de beklenen büyüme hızı, 2020`de ülke ekonomisinde yaşanan toplam daralmayı telafi edebilir." dedi.
Geçtiğimiz yıl büyük bir sarsılmaya maruz kalan otelcilik ve turizm gibi bazı sektörler gibi birçok sektörün bu yıl toparlanma potansiyeli olabileceğini söyleyen Nasıri, aynı zamanda ziraat alanında da 2021 yılında olumlu gelişmeler olacağına işaret etti ve tarımsal katma değerde yüzde 11`lik bir artış beklendiğini söyledi.
"Narenciye üretiminde yüzde 29, zeytin üretiminde yüzde 14 artış yaşandığını söyleyen Nasıri, bu yükselişleri ülke ekonomisine katkı sağlayacağını ve eski gücüne kavuşmaya yardımcı olacağını belirtti.
"Özellikle sosyal sistemdeki dengesizlikleri giderecek ve ekonomiyi güçlendirecek sağlık sigortasının yaygınlaşmasıyla 2021 yılı ülke için daha olumlu geçecek." şeklinde konuşan Nasıri, 2021 yılında ülke çapında genel yatırım değerinin toplam 25 milyar doları bulacağını söyledi.
Fas, 2020 yılının Mart ayından bu yana koronavirüsün yayılmasını engellemek için sert önlemler aldı. Önlemler kapsamında sokağa çıkma yasakları koyulmasının yanı sıra uçuşları da bulunuyordu.
Öncelikli dosyalar
Öncelikli ekonomi dosyaları hakkında konuşan ekonomi araştırmacısı Uraz, "En çok zarar gören turizm sektörüne öncelik veriliyor, çünkü turizm sektörü ülke ekonomisi için en faal sektör olma özelliğini taşıyor." dedi.
Devletin yerli ve yabancı yatırımcılara yeterli kurumsal güvenceler sağlamasının önemli bir nokta olduğuna dikkati çeken Uraz, iş gücü piyasasında reformlar gerçekleştirmesi gerektiğini söyledi.
Kuzey Afrika ülkesinde yine öncelikli dosyalar arasında Kovid-19 aşılaması ön sıralara çıkıyor. Fas`ta 28 Ocak`ta, Çin "Sinopharm" ve İngiliz "AstraZeneca / Oxford" aşılarıyla Kovid-19`a ölümcül salgına karşı ulusal aşılama kampanyası başlatıldı.
Fas`ın satın aldığı iki milyon doz "AstraZeneca" 22 Ocak`ta ve 500 bin doz "Sinopharm" ise 27 Ocak`ta ülkeye ulaşmıştı.
