Kariyerine iyi bir başlangıç yapmak isteyen gençlerin mutlaka staj yapması gerekiyor. Ancak staj yeri bulmak o kadar da kolay değil. Özellikle öğrencilerin ilgi gösterdiği şirketlerin istediği şartlar çok ağır. Bunlar arasında yabancı dil, yüksek not ortalamasının yanı sıra sektöre yönelik bilgisayar programı bilgisi, referans, sosyal beceri, yaratıcılık gibi farklı yetkinlikler de bulunuyor.
Pandemide staj bulmak daha da zorlaştı. Artık her şirkette farklı bir işleyiş var. Bazıları tamamen uzaktan çalışma sistemine geçerken bazı şirketler stajyer alımlarını ileri bir tarihe erteledi. Bu durum, özellikle zorunlu stajı olan öğrencilerin sıkıntı yaşamasına neden oldu. Öte yandan bazı üniversiteler, staj yeri bulamayanlar için ödev, üniversitede online eğitim gibi farklı çalışmalar sunuyor.
Şartlar, işe alım kadar ağır
Çoğu şirket stajyerleri online test, yabancı dil sınavı, yüz yüze mülakat gibi farklı kriterlerle değerlendiriyor. Bazı şirketlerin talepleri ise en az 2-3 yıllık deneyime sahip çalışanlardan istenilenler kadar ağır. Bunları başarıyla geçenler staj programına kabul ediliyor. Staj süresi 6 aydan 12 aya kadar çıkabilen uzun dönemli programlarda öğrencilere yüksek maaş, sigorta, kariyer eğitimleri gibi imkânlar sunan kurumlar var. Ancak ücret vermeyenlerin yanı sıra yemek, ulaşım gibi temel giderleri karşılamayanlar da bulunuyor. Hatta bir şirket, online staj programına katılmaya hak kazanan adaylardan 250 TL staj katılım ücreti talep ediyor.
Defalarca başvuruya dönüş yok
Önceki yıllarda da öğrenciler staj yapacak yer bulmakta zorlanıyordu. Ancak pandemide neredeyse imkânsız hale geldi. Bu nedenle sıkıntı yaşayan öğrenciler, yaşadıklarını şöyle dile getiriyorlar:
Betül Yalçın: Gıda mühendisliği son sınıf öğrencisiyim. İkinci dönem zorunlu stajımız var ama maalesef yer bulamıyoruz. Herhangi bir kısıtlama gelmediği halde fabrikalar pandemi nedeniyle stajyer almadıklarını söylüyorlar. Alabilmeleri için iyi bir referansımızın olması gerekiyor.
Yunus Emre Yaşar: Bilgisayar Mühendisliği öğrencisiyim. Zorunlu staj için 15 hafta boyunca bir yerde çalışmam gerekiyor. Aylardır çoğu şirkete mail attım, görüşmeye gittim. Çoğundan olumsuz dönüş aldım, bazıları da hâlâ bekletiyor. Neden olarak da pandemi gösteriliyor.
Özsu Sarıkaya: Çok sayıda avukatlık bürosu var o nedenle hukuk için staj bulmak biraz daha kolay. Ancak bu imkânı sunanlar yaşamımı idame ettirecek kadar bir ücret vermiyor. Her şartı kabul etmemiz bekleniyor. Bir nevi yasal kölelik gibi.
S.F: Uluslararası ticaret okuyorum. Okul sigortayı karşılamıyorsa çoğu yer kabul etmiyor; ücret de vermiyorlar. En azından yol, yemek gibi masraflarımızı karşılamalılar. Özellikle ücret talep etmiyorum diye belge imzalatıyorlar.
Meltem K: İşletme okuyorum. Başvurularıma geri dönen olmuyor. Dönenler ise kendi alanım dışında her işi yaptırmayı teklif ediyorlar.
?ARAMAKTAN YORULDUK?
Öğrenciler, sosyal medyada da staj yapacak yer bulma umuduyla paylaşım yapıyorlar. Pandemi nedeniyle sıkıntı yaşadığını belirten öğrencilerin yorumlarından öne çıkanlar şöyle:
- 3 yıl boyunca bir şirketin mülakatlarına girdim. Üçüncü girişimde kazandım ama şimdi de pandemi yüzünden staj yapamıyorum.
- Staj yapacak kurum kalmadı. Kime mail atsam pandemi diyor. O zaman biz ne yapacağız?
- 4 yıllık bölümü, 3 yılda onur derecesiyle tamamladım. Lisans okurken staj için başvurduğum birçok yer almadı şimdi de pandemi girdi araya. Deneyim elde edemedim.
- Online eğitim nedeniyle küçük şehirde yaşıyorum ve burada staj yapacak yer bulamıyorum.
- Deneyimli stajyer nasıl oluyor biri beni aydınlatabilir mi?
- Hukukçu memurlar olarak avukatlık stajı konusunda mağduruz, hukuk bitirdikten sonra staj yapmamız için istifaya zorlanıyoruz. Bu konu birçok kez gündeme geldi ama çözüm bulunamadı.
- Staj yapacak yer bulamıyoruz herkes yetişmiş eleman istiyor.
- Eşin dostun yoksa ya staj yapacak yer bulamıyorsun ya da köle olarak kullanılıyorsun.
- Staj yeri aramaktan, ararken terslenmekten yorulduk, biz de isteriz staj yapmayı ama yapacak yer bulamıyoruz.
- Doğru düzgün staj yapamadan mezun olacağız.
- Staj yeri bulamayan öğrencilere okulu dondurma şansınız var demek, müthiş hareket.
